مراقبت از پوست فقط یک کار روتین روزمره نیست؛ بلکه سرمایهگذاری روی سلامت، زیبایی و جوانی پوست است. داشتن یک روتین پوستی استاندارد میتواند بسیاری از مشکلات پوستی مثل خشکی، چربی بیش از حد، جوش، لک، تیرگی، چینوچروک و حتی حساسیت را کنترل کند. اما یک نکته بسیار مهم وجود دارد:
روتین پوستی برای همه یکسان نیست!
نوع پوست شما دقیقاً تعیین میکند از چه محصولاتی، با چه ترکیباتی و در چه ترتیبی استفاده کنید.
در این مقاله، یک راهنمای کامل برای انتخاب بهترین روتین پوستی بر اساس انواع پوست ارائه میدهیم:
- پوست چرب
- پوست خشک
- پوست مختلط
- پوست حساس
- پوست نرمال
همچنین روتین روز و شب، نکات اساسی قبل از شروع روتین، اشتباهات رایج و بهترین ترکیبات مناسب هر پوست بررسی میشود.
این مقاله بهگونهای نوشته شده که هم برای کاربران مبتدی مفید باشد و هم برای افرادی که به دنبال اطلاعات تخصصیتر در زمینه مراقبت پوستی هستند.
1. چرا داشتن روتین پوستی ضروری است؟
پوست بزرگترین اندام بدن است و اولین سد دفاعی در برابر آلودگی، نور خورشید، خشکی هوا، استرس، کمبود خواب و افزایش سن محسوب میشود. بدون روتین پوستی مناسب، پوست خیلی سریع علائم زیر را نشان میدهد:
- تجمع چربی و سبوم
- خشکی و پوستهپوستهشدن
- ایجاد جوش و آکنه
- افتادگی، چروک و پیری زودرس
- لک و تیرگی
- حساسیت و قرمزی
اما یک روتین اصولی میتواند:
✔ روشنتر و شفافتر شدن پوست
✔ تنظیم چربی
✔ کاهش جوش
✔ افزایش رطوبت
✔ استحکام و جوانسازی
✔ یکدستکردن رنگ پوست
✔ جلوگیری از پیری
را برای شما به همراه داشته باشد.
2. از کجا بفهمیم چه نوع پوستی داریم؟
قبل از نوشتن روتین مناسب، باید نوع پوست خود را بشناسید. در ادامه یک روش ساده تشخیص آوردهایم:
روش تشخیصی ۳۰ دقیقهای
- پوست را با یک شوینده ملایم بشویید.
- هیچ محصولی نزنید.
- ۳۰ دقیقه صبر کنید.
- نتیجه را بررسی کنید.
- پوست چرب: براق، چسبناک، منافذ باز
- پوست خشک: کشیدگی، زبری، احساس خشکی
- پوست مختلط: T-zone چرب، گونهها نرمال یا خشک
- پوست حساس: قرمزی، گزگز، واکنش سریع
- پوست نرمال: متعادل، بدون چربی یا خشکی زیاد
3. مراحل ثابت روتین پوستی برای همه
صرفنظر از نوع پوست، چهار مرحله در همه روتینها مشترک است:
1. پاکسازی
- صبح: شوینده ملایم
- شب: پاککننده آرایش + شوینده
2. تونر یا بالانسر
برای تنظیم pH و آمادهسازی پوست.
3. سرمها
بسته به نوع پوست: آبرسان، ضدجوش، ضدلک، ضدچروک و…
4. مرطوبکننده
حتی پوست چرب هم نیاز به مرطوبکننده دارد.
5. ضدآفتاب (فقط روز)
مهمترین بخش روتین روزانه!
4. بهترین روتین پوستی برای پوست چرب
پوست چرب ناشی از تولید بیش از حد سبوم است و معمولاً همراه با منافذ باز، براقیت، جوش سرسیاه و آکنه دیده میشود.
روتین صبح پوست چرب
- شوینده فوم یا ژل
مناسب پوست چرب و دارای ترکیباتی مثل:
- سالیسیلیک اسید
- نیاسینامید
- زینک
- تونر کنترل چربی
برای کوچککردن منافذ و جلوگیری از براقی. - سرم سبک و غیرچرب
مثل:
- سرم نیاسینامید 5-10%
- سرم BHA
- سرم آزلائیک اسید
- مرطوبکننده ژلی
بدون چربی، oil-free و non-comedogenic. - ضدآفتاب ژلی یا فلوئیدی
SPF 30 یا بالاتر.
روتین شب پوست چرب
- پاککننده آرایش
- شوینده ژلی
- تونر
- سرم ضدجوش یا کنترل سبوم
- رتینول کمدرصد
- آزلائیک اسید
- BHA
- مرطوبکننده سبک
نکات مهم برای پوست چرب:
- بیش از حد شستن پوست، چربی را بیشتر میکند.
- از کرمهای سنگین استفاده نکنید.
- لایهبردار شیمیایی هفتهای ۱–۲ بار کافی است.
5. بهترین روتین پوستی برای پوست خشک
پوست خشک اغلب فاقد رطوبت و چربی است و با پوستهپوستهشدن و احساس کشیدگی همراه میشود.
روتین صبح پوست خشک
- شوینده کرمی یا غیرصابونی
- تونر آبرسان
حاوی گلیسیرین، هیالورونیک اسید یا آلوئهورا. - سرم آبرسان
مثل:
- هیالورونیک اسید
- پانتنول
- اسکوالان
- کرم مرطوبکننده چرب و مغذی
ترجیحاً حاوی:
- سرامید
- شیباتر
- روغن جوجوبا
- ضدآفتاب کرمی
روتین شب پوست خشک
- پاکسازی ملایم
- تونر آبرسان
- سرم یا روغن چرب
- کرم یا بالم شب
- استفاده از ماسک شب (۲–۳ بار در هفته)
نکات مهم برای پوست خشک:
- از شوینده قوی یا حاوی الکل استفاده نکنید.
- ترکیبات مرطوبکننده حتماً حاوی ceramide باشند.
- مصرف مرطوبکننده روی پوست نمدار مؤثرتر است.
6. بهترین روتین پوستی برای پوست مختلط
پوست مختلط ترکیبی از چربی در ناحیه T-zone و خشکی در گونههاست.
روتین صبح پوست مختلط
- شوینده ملایم
- تونر متعادلکننده
- سرم آبرسان سبک
- مرطوبکننده سبک یا ژلی
- ضدآفتاب
روتین شب پوست مختلط
- پاکسازی
- تونر
- سرمهای چندگانه (spot treatment)
- نیاسینامید برای T-zone
- هیالورونیک اسید برای گونهها
- مرطوبکننده سبک
نکات مهم برای پوست مختلط:
- برای بخشهای مختلف صورت از محصولات متفاوت استفاده کنید.
- منظم و ملایم لایهبرداری کنید.
7. بهترین روتین پوستی برای پوست حساس
پوست حساس به سرعت قرمز میشود، خارش میگیرد و به محصولات واکنش نشان میدهد.
روتین صبح پوست حساس
- شوینده بسیار ملایم
- تونر بدون الکل و عطر
- سرم ضدالتهاب
- آزلائیک اسید
- پانتنول
- سنتلا آسیاتیکا
- مرطوبکننده سبک اما محافظ
- ضدآفتاب مینرال (فیزیکی)
روتین شب پوست حساس
- پاکسازی ملایم
- تونر آرامبخش
- سرم ضدالتهاب یا ترمیمکننده
- مرطوبکننده حاوی سرامید
نکات مهم برای پوست حساس:
- از عطر، الکل و لایهبردارهای قوی اجتناب کنید.
- همیشه تست پچ انجام دهید.
8. بهترین روتین پوستی برای پوست نرمال
پوست نرمال متعادل است و نیاز به مراقبت خاص ندارد؛ فقط کافی است آن را سالم نگه دارید.
روتین صبح پوست نرمال
- شوینده ملایم
- تونر
- سرم ویتامین C
- مرطوبکننده سبک
- ضدآفتاب
روتین شب پوست نرمال
- پاکسازی
- تونر
- سرم رتینول (۲–۳ بار در هفته)
- کرم شب
9. ترکیبات طلایی برای هر نوع پوست
پوست چرب
- سالیسیلیک اسید
- نیاسینامید
- زینک
- رتینول کمدرصد
پوست خشک
- هیالورونیک اسید
- اسکوالان
- سرامید
- شیباتر
پوست حساس
- پانتنول
- آلوئهورا
- سنتلا
- سرامید
پوست مختلط
- نیاسینامید
- هیالورونیک اسید
- BHA ملایم
10. اشتباهات رایج در روتین پوستی
❌ شستن بیش از حد پوست
❌ استفاده از محصولات نامتناسب با نوع پوست
❌ عدم استفاده از ضدآفتاب
❌ ترکیب اشتباه مواد فعال مثل رتینول + AHA
❌ مصرف زیاد لایهبردار
11. جمعبندی
بهترین روتین پوستی برای هر فرد متفاوت است و نوع پوست مهمترین عامل تعیینکننده آن است. با یک روتین اصولی روز و شب میتوانید در مدت کوتاهی شاهد تغییرات چشمگیر در روشنشدن، شفافیت، کاهش جوش، حفظ رطوبت و جوانی پوست خود باشید.
